Terug naar overzicht

De Rol van Raden van Bestuur en Advies in duurzaamheidsstrategie

In een tijdperk waarin duurzaamheid niet langer een optie is maar een strategische noodzaak, is het integreren van Environmental, Social & Governance (ESG)-principes in corporate governance (en omgekeerd) een fundamentele vereiste geworden. Dit artikel licht toe hoe corporate governance en ESG elkaar versterken en welke rol initiatieven zoals CSRD en de Code Buysse IV spelen in de transformatie naar een duurzamer bedrijfslandschap. Het samenspel tussen corporate governance en ESG is de sleutel tot echte waardecreatie.

grotere afbeelding

Corporate Governance als duurzame ruggengraat

De finaliteit van corporate governance is geëvolueerd van een focus op financieel rendement en aandeelhouderswaarde naar een bredere benadering die rekening houdt met alle stakeholders en met langetermijnimpact. Dit is duidelijk zichtbaar in de verschuivingen in recente regelgeving:

  • Code Buysse IV legt een expliciete nadruk op duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Bestuurders worden geacht deze principes te integreren in de bedrijfsstrategie en operationele besluitvorming.
  • De Belgische Corporate Governance Code 2020 koppelt governance aan risicobeheer en benadrukt het belang van duurzaamheid als integraal onderdeel van strategievorming.

Om te voldoen aan deze richtlijnen, moet duurzaamheid dus voortaan expliciet worden ingebouwd in alle aspecten van governance processen. Van het ontwerp en de samenstelling van raden van bestuur tot de evaluatie en exitstrategieën van bestuurders.

CSRD en transparantie

De Europese CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de bijbehorende ESRS (European Sustainability Reporting Standards) zijn een gamechanger voor bedrijven. Ze verplichten bedrijven (die onder het toepassingsgebied vallen) om niet-financiële rapportage te standaardiseren en te verdiepen. Goed bestuur (good governance) wordt hier beschouwd als een duurzame prestatie op zich. Dit houdt onder meer in:

  • Goed bestuur: transparantie over de rol en verantwoordelijkheid van Raden van Bestuur bij ESG-impact en risico’s.
  • ESG-expertise: de noodzaak om expertise rond duurzaamheid en risicobeheer in governanceorganen te waarborgen.
  • Integratie in systemen: ESG-prestaties koppelen aan beloningssystemen.

Zonder goed werkende governance zullen bedrijven moeite hebben om te voldoen aan de strengere rapportage-eisen en echte vooruitgang op het gebied van duurzaamheid te boeken.

Voor KMO’s is rapportage voorlopig vrijwillig. De VSME (Voluntary European Sustainability Reporting Standards) benadrukt het belang van goed bestuur (governance) door transparantie, ethisch ondernemerschap en verantwoord risicobeheer te bevorderen, met aandacht voor onder meer bestuursstructuur, besluitvorming en belangenconflicten.

EU-Taxonomie

De EU-taxonomie definieert welke bedrijven, of welke economische activiteiten van een bedrijf, als duurzaam kunnen worden beschouwd. Het is een classificatiesysteem dat door de Europese Unie is ontwikkeld om investeringen te sturen naar duurzame activiteiten.

Hoewel de EU-taxonomie primair gericht is op milieuaspecten, benadrukt het ook het belang van governance en sociale factoren. Bedrijven moeten onder meer aantonen dat hun activiteiten voldoen aan het principe van ethische bedrijfsvoering: transparantie, anti-corruptiemaatregelen en een deugdelijk bestuur zijn essentiële voorwaarden om te worden erkend als een duurzaam opererend bedrijf.

Governance speelt dus een belangrijke ondersteunende rol in de taxonomie. Bedrijven die geen ethische bedrijfsvoering kunnen voorleggen, kunnen niet als duurzaam worden aangemerkt, zelfs als hun economische activiteiten bijdragen aan milieudoelstellingen.

Duurzaamheid als strategische hefboom

ESG is niet louter een extra verplichting of administratieve last. Integendeel, het vormt de kern van toekomstbestendig ondernemen. Om duurzaamheid effectief te integreren in governance, is het noodzakelijk om:

  1. Duurzaamheid te verankeren in strategie en cultuur: dit betekent dat elk lid van de Raad van Bestuur een rol moet spelen in duurzaamheid en dat samenwerking met externe stakeholders wordt gefaciliteerd.
  2. Evaluatiecycli te koppelen aan duurzaamheidsdoelen: governance moet niet alleen beoordelen of financiële doelen worden bereikt, maar ook de voortgang aan duurzaamheidsindicatoren toetsen.
  3. Exit-strategieën te ontwikkelen voor overdracht van duurzaamheidskennis: dit voorkomt dat belangrijke initiatieven stagneren bij een bestuurswissel.

Wat met de Raad van Advies?

Ook Raden van Advies spelen een steeds belangrijkere rol in het behalen van duurzame resultaten. De Raad van Advies, die als strategisch klankbord fungeert, kan op verschillende wijzen een cruciale rol spelen op vlak van ESG:

  • Expertise en objectieve begeleiding: een Raad van Advies kan specifiek worden samengesteld om ontbrekende ESG-kennis aan te vullen binnen de organisatie. Dit helpt bedrijven om duurzaamheid strategisch en operationeel te verankeren.
  • Langetermijnvisie en stakeholderperspectief: adviseurs kunnen de organisatie uitdagen om verder te kijken dan (financiële) kortetermijnprestaties en om duurzaamheid op de agenda te houden als kernonderdeel van bedrijfsstrategie.
  • Onafhankelijke controle: door ESG-doelstellingen te bespreken in een Raad van Advies, krijgen bedrijven een objectieve toetsing van hun duurzaamheidsstrategie en risicobeheer, wat compliance met regelgeving (zoals CSRD) vergemakkelijkt.
  • Netwerk en samenwerkingen: een Raad van Advies kan bruggen slaan naar externe stakeholders, zoals investeerders, overheden en maatschappelijke organisaties, om samenwerkingsmogelijkheden op het gebied van duurzaamheid te stimuleren.

Diversiteit & inclusie

Een diverse en inclusieve samenstelling van zowel Raden van Bestuur als Raden van Advies is essentieel voor een sterke corporate governance en duurzame waardecreatie. Diversiteit in leeftijd, geslacht, achtergrond en expertise verrijkt de besluitvorming, vermindert groepsdenken en stimuleert innovatie. Een inclusieve bestuurscultuur garandeert dat alle stemmen worden gehoord en vergroot betrokkenheid en draagvlak binnen de organisatie. Dit draagt niet alleen bij aan een breder perspectief op ESG-uitdagingen, maar ook aan een effectiever stakeholdermanagement. Voor meer informatie over dit onderwerp verwijzen we naar ons artikel over samenstelling van Raden van Bestuur en Raden van Advies.

Conclusie

Corporate governance is de sleutel tot het realiseren van duurzame bedrijfsdoelen. Zonder een sterke governance basis zullen initiatieven zoals CSRD niet meer zijn dan oppervlakkige compliance. Door ESG-principes diepgaand te integreren in governanceprocessen, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan regelgeving, maar ook een positieve impact hebben op de maatschappij en langetermijnwaarde creëren voor hun aandeelhouders (rekening houdend met alle andere voorname stakeholders). Dit zal de kern vormen voor toekomstige bedrijfsvoering.

Nieuwsbrief

Wij zijn er om u op zowel fiscaal, financieel als juridisch vlak professioneel te adviseren. Blijf op de hoogte en schrijf u in op onze nieuwsbrief.

"*" geeft vereiste velden aan

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.